Treba reći da stanovanje predstavlja jednu od četiri prioritetne oblasti Dekade inkluzije Roma, a teme koje se obrađuju u toj oblasti su: unapređivanje i legalizacija romskih naselja, preseljenje, jeftina gradnja i suzbijanje diskriminacije.

Za naselja u Crnoj Gori u kojima dominantno ili isključivo žive pripadnici RAE, mada različita po pravnoj regulisanosti, infratrukturi, individualnim uslovima stanovanja i položaja, kao zajednički imenitelj važi – siromaštvo.

Da stambeno siromaštvo RAE populacije u Crnoj Gori predstavlja jedan od najvećih problema potvrđuje i analiza doc. dr Jelene Radulović - sociologa, koja je istakla da skoro svako drugo domaćinstvo živi u improvizovanim domaćinstvima.

“Većina Roma, Aškalija i Egipćana živi u prigradskim zonama, u nelegalnim, “divljim” nehigijenskim, naseljima ili privremenim kolektivnim centrima, u prenatrpanim stambenim objektima, bez osnovne infratrukture poput struje, vode, kanalizacije. Procjenjuje se da najveći broj RAE populacije u Crnoj Gori živi u etnički homogenim naseljima, od čega njih 47,6 posto boravi u improvizovanim domaćinstvima”, zaključila je dr Radulović. 

No, da Dekada Roma, nije prošla bez bilo kakvih rezltata i u ovoj oblasti govori podatak o izgrađenom Kolektivnom centru “Riversajd” u Beranama u kojem su smješteni raseljeni pripadnici RAE populacije sa područja Kosova, kao i izgradnja stambene zgrade na Koniku.

“Postepeno zatvaranje kampa Konik je prepoznato kao jedan od ključnih prioriteta u Mišljenju Evropske komisije iz 2010. godine o zahtjevu Crne Gore za članstvo u EU. Danas, mi smo jedan veliki korak bliže ostvarenju tog cilja”, kazao je Mitja Drobnič - šef Delegacije EU u Crnoj Gori, prilikom polaganja kamena temeljca za izgradnju pomenutih stambenih objekata.

No, da izgradnja nekoliko stambenih zgrada ne može dramatično promijeniti teško stanje iz oblasti stambene politike kod RAE populacije u Crnoj Gori pokazalo je prezentovanje rezultata istraživanja položaja RAE populacije na području 13 opština Crne Gore.

Tom prilikom, Veselj Beganaj - koordinator Koalicije NVO Romski krug, ocijenio je položaj te populacije, kako je kazao, “srednjom ocjenom”. Napominjući da je izvjestan napredak ostvaren u obrazovanju i oblasti regulisanja lične dokumentacije, on je napomenuo da se u narednom period položaj RAE populacije može i mora popraviti.

„Romska zajednica se, uprkos tome, i dalje suočava sa diskriminacijom, posebno u oblasti zapošljavanja, zdravstva i stanovanja“, navedeni su tom prilikom podaci iz projekta.

Prema ranijim navodima Fikreta Ljuljanovića - savjetnika u Ministarstvu ljudskih i manjinskih prava, povodom položaja RAE populacije „predstavnici Ministrstava često posjećuju sve opštine u kojima žive Romi i pospješuju saradanju sa lokalnim upravama. Rezultata ima, mada nijesu još na zadovaljavajućem nivou“, ocijenio je Ljuljanović.

Tanja Radunović

U sljedećem nastavku: Romi i njihova kultura i dalje nepoznanica većinskom stanovništvu